دوچرخه سوارها، صبورترند - اسپند دود کن

به گزارش اسپند دود کن، سوم ژوئن را که مصادف است با امروز (12 خرداد) جهانیان به نام روز دوچرخه و دوچرخه سواری نامگذاری نموده اند تا روزی یک بار به صورت جدی به همه مردم یادآوری نمایند دوچرخه بهترین وسیله برای حمل و نقل است.

این نامگذاری از سوی کسانی صورت گرفته که خودشان اولین دوچرخه ها را ساخته و از آنها استفاده نموده اند بعد به سمت وسایل موتوری رفته اند و بهترین ها، ایمن ترین ها و سرعتی ترین ها را در این بخش فراوری نموده اند و بعد که به اصطلاح ته همه را درآورده اند و آزمون و خطاها را گذرانده اند، برگشته اند سرخانه اول و می گویند، بهترین وسیله نقلیه که هم برای خود آدم ها خوب است و هم برای محیط زیست و کره زمین، همان اختراع اولیه یعنی دوچرخه است.

وسیله ای که به مرور زمان تکامل پیدا نموده و به روز شده و برای راستاهای مختلف از کوهستان تا دشت و خیابان طراحی های منحصر به فردی دارد و حتی تاشو هم دارد و برقی اش هم که آمده و خلاصه این که بهترین وسیله است برای جابه جا شدن در مکان و جغرافیا و لذت بردن از راستا.

دوچرخه ایرانی نداریم

ما ایرانی ها از دوره قاجار به دوچرخه علاقه مند شدیم، در دوره ای که موتورسیکلت و انواع خودرو هنوز انگشت شمار بود و مردم در کنار کالسکه و درشکه کم کم از دوچرخه هم استفاده کردند که معروف ترین دوچرخه های آن موقع هرکولس و سه تفنگ بود.

از سال 1304 واردات دوچرخه به ایران آزاد شد به نام کالای لوکس و جالب اینجاست هنوز در ایران کارخانه فراوری دوچرخه نداریم و این وسیله که در بیشتر کشورهای جهان به عنوان وسیله ای برای حمل و نقل پایدار معروف است به عنوان کالای لوکس وارد می گردد و گران است و خیلی ها هرچقدر هم که استفاده از دوچرخه را دوست داشته باشند، قدرت خرید آن را ندارند و هر چه زمان می گذرد این قدرت پایین تر می آید.

مهدی گوهری که سال هاست دوچرخه را به عنوان وسیله نقلیه انتخاب نموده و در سطح شهر و طبیعت با دوچرخه تردد می نماید.

درباره قیمت دوچرخه می گوید: خیلی گران است، به خصوص برای جوانی که دانش آموز یا دانشجوست. دوچرخه کوهستان حدود 26 میلیون تومان قیمت دارد که نامعقول است. فراوری دوچرخه در داخل هم هیچ وقت جدی گرفته نشده به خصوص این که با ورود و رونق اتومبیل و موتورسیکلت، دوچرخه مهجور شده. در شهرهایی مثل یزد و اصفهان که مسطح هستند و استفاده از دوچرخه خیلی راحت است اما به مرور دوچرخه کلا کنار گذاشته شده. قدیم ترها در ایران دوچرخه برای استفاده شهری فراوری می شده اما کارخانه فراوری آنها به دلیل عدم حمایت تعطیل شده است.

یک دوچرخه و هزار اما و اگر

به گوهری می گویم، در ایران بیشتر از دوچرخه برای تفریح و سرگرمی استفاده می نمایند تا وسیله نقلیه، شاید به دلیل نبود زیرساخت مناسب و این که در این زمینه فرهنگسازی منسجم و ادامه داری انجام نمی گردد؟ می گوید: در ایران بله. اما در بسیاری از کشورهای جهان استفاده از دوچرخه به عنوان وسیله نقلیه خیلی از مسائل زیست محیطی و ترافیک را حل نموده است. در کشورهای اروپایی و بعضی کشورهای آسیایی، سوخت گران است و بسیاری از مردم توانایی خرید بنزین برای حمل و نقل روزانه را ندارند به همین دلیل ترجیح می دهند از دوچرخه استفاده نمایند و دولت هم برای حمایت از مردم، زیرساخت های شهرها را برای استفاده از دوچرخه طراحی نموده و به بهره برداری رسانده اما در ایران هنوز استفاده از دوچرخه جدی نیست و دولت هم نگاه و برنامه ریزی جدی برای استفاده عموم از این وسیله را ندارد. هر چند حرکت هایی در کلانشهرها مثل تهران، شیراز، مشهد و... شروع شده، مثلا ایجاد خط دوچرخه سواری یا دوچرخه های اشتراکی که قدم های مثبت و امیدوارنماینده ای است. با توجه به این که دوچرخه گران است و همه قدرت خرید این وسیله را ندارند، طرح دوچرخه های اشتراکی، طرح خوبی است. الان در سطح تهران ایستگاه هایی راه اندازی شده که دوچرخه اجاره می دهد. اگر طرح های یاریی دیگری مانند اسکوترسواری و استفاده از اسکوتربرقی هم به فرهنگ زیستی ما اضافه گردد، یاری بسیار خوبی برای حمل و نقل بدون دود و ترافیک است. دیروز در بلوار کشاورز طرح اسکوتر اشتراکی به بهره برداری رسید که به نظرم حرکت و برنامه بسیار خوبی است.

البته ایجاد زیرساخت های لازم برای دوچرخه سواری و فرهنگسازی استفاده از دوچرخه باید به موازات هم انجام گردد. نمی توان مردم را تشویق کرد که از دوچرخه استفاده نمایند اما زیرساخت ها فراهم نباشد و مردم نتوانند در سطح شهر از این وسیله استفاده نمایند که کار بی فایده ای است و مردم بیشتر سرخورده می شوند. الان بیشتر کسانی که دوچرخه دارند در تهران و کلانشهرها نمی توانند مثلا برای رفتن به سرکار از آن استفاده نمایند، اتوبان هایی که بخش های مختلف شهر را بهم وصل می نماید، امکانی برای استفاده از دوچرخه ندارد و تردد در این مناطق خطرناک است. یا جای پارک برای دوچرخه ها طراحی نشده و با توجه به گران بودن این وسیله، نمی توان آن را در جایی غیر از پارکینگ گذاشت و رفت سر کار یا خرید. البته حرکت های کوچکی در حال شکل گیری است که غنیمت است و می تواند شروع کارهای اصولی تری باشد. بعضی ساختمان ها را شهرداری به عنوان همیار برای پارک دوچرخه معرفی می نماید که می تواند در درازمدت به برنامه های کاربردی تری تبدیل گردد.

پاداش برای دوچرخه سواری

گوهری درباره این که از دوچرخه به عنوان وسیله ای برای حمل و نقل پایدار نام می برند، می گوید: دوچرخه برای ما هنوز بیشتر سرگرمی است. اما دوچرخه تنها وسیله ای است که از هیچ سوختی استفاده نمی نماید و این یعنی افزایش هوای پاک. برای همین دولت ها برای استفاده از دوچرخه پاداش و امتیازهایی در نظر می گیرند مثلا در پاریس اگر در یک روز از اتوبوس یا مترو استفاده کنی، یک ماه شارژ استفاده از دوچرخه جایزه می گیری. این روش هم سلامت افراد را تضمین می نماید، هم ترافیک و آلودگی هوا را کاهش می دهد و هم از نظر مالی برای شهفرایندان به صرفه است اما در کشور ما برای دولت ها جدی نیست و نگاه شان به این وسیله نگاه درازمدت و با برنامه نیست که به حمل و نقل پایدار بینجامد.

آداب طبیعت گردی با دوچرخه

استفاده از دوچرخه مثل استفاده از دیگر وسایل نقلیه نیازمند قوانین بازدارنده هم هست که در کشور ما وجود ندارد. الان دوچرخه سواران در هر جایی که دوست دارند، وارد می شوند از پیاده رو بگیر تا ورود ممنوع و ورود خلاف جهت و... در حالی که اگر دوچرخه سواری به رسمیت شناخته گردد و به آن نگاهی جدی وجود داشته باشد، حتما باید برای تردد با این وسیله قوانینی معین و اجرایی گردد. این طور نیست که بگوییم دوچرخه سواران افرادی خاص هستند و در هر شرایطی حق با آنهاست! استفاده از دوچرخه برای طبیعت گردی هم قوانین خاص خود را دارد که مهم ترینش این است که دوچرخه حرفه ای داشته باشی و بهتر است تک نفره با دوچرخه به طبیعت نروی چون به هرحال از پیاده روی سرعتت بیشتر است و امکان دارد به جاهایی بروی که مثلا شیب تند داشته باشد یا ارتفاع باشد و اگر اتفاقی برایت بیفتد، بهتر است که تنها نباشی. استفاده از دوچرخه برای طبیعت گردی این حسن را هم دارد چون سرعتت زیاد نیست فرصت این را داری که از زیبایی های پیرامونت بیشتر لذت ببری و نکته مهم تر این که دوچرخه سواران معمولا آدم های صبوری هستند چون با برنامه و با توجه به زمانی که در اختیار دارند به طبیعت می فرایند و عجله ای برای رسیدن و چشم بستن به روی زیبایی ها ندارند.

طاهره آشیانی - روزنامه نگار / روزنامه اسپند دود کن