آیا باید نگران افزایش موارد ابتلا به آنفولانزای پرندگان باشیم؟ - اسپند دود کن

به گزارش اسپند دود کن، شیوع آنفولانزای پرندگان یا (AI) Avian influenza در سراسر اروپا و آسیا به سازمان بهداشت جهانی گزارش شده است. این موضوع باعث نگرانی کارشناسان شده است. هر زمان که ویروس آنفلوانزای پرندگان در طیور در گردش باشد به علت قرار گرفتن افراد در معرض طیور آلوده یا محیط های آلوده خطر بروز عفونت پراکنده و خوشه ای کوچک در موارد انسانی وجود دارد. بنابراین، بروز موارد پراکنده انسانی غیرمنتظره نیستند.

به گزارش اسپند دود کن به نقل از الجزیره، آنفولانزای پرندگان یک بیماری ویروسی بسیار مسری است که چندین گونه از پرندگان از جمله اردک خانگی، مرغ، بوقلمون، بلدرچین، پرندگان خانگی و جمعیت پرندگان وحشی را تحت تاثیر قرار می دهد. بعضی از گونه های آنفولانزای پرندگان می توانند به انسان منتقل شوند، اما این بسیار نادر است، زیرا معمولا احتیاج به تماس بسیار نزدیک با پرنده آلوده دارد.

چندین سویه مختلف از آنفولانزای پرندگان در گردش هستند که همگی دارای ساختار های پروتئینی اندکی متفاوت از یکدیگر می باشند. رایج ترین سویه ای که در طول تاریخ دیده شده سویه H 5 N 1 است، اما پنج سویه وجود دارند که در سالیان اخیر باعث نگرانی سازمان بهداشت دنیای شده اند. این سویه ها عبارتند از H 7 N 9، H 9 N 2، H 5 N 6، H 5 N 8 و نوعی از سویه H 5 N 1 که بیش تر در آسیا رایج است.

اگرچه هیچ یک از این سویه ها به راحتی افراد را آلوده نمی کنند و معمولا از انسان به انسان سرایت پیدا نمی کنند، اما از زمان ظهور آنفولانزای پرندگان در سال 1996 میلادی چندین نفر در سراسر دنیا آلوده شده اند که منجر به مرگ و میر تعدادی از آنان شده است. در پرندگان، ویروس به وسیله مدفوع و ترشحات تنفسی پخش می گردد.

این ویروس می تواند برای مدت طولانی روی سطوح زنده بماند بنابراین قادر است از مزرعه ای به مزرعه دیگر روی تجهیزات پخش گردد. افرادی که در تماس نزدیک با پرندگان آلوده هستند در معرض خطر ابتلا به آنفولانزای مرغی قرار می گیرند. اگر آنان پرندگان، مدفوع یا سطح آلوده به ویروس را لمس کنند، طیور آلوده را ذبح کنند و یا برای پخت و پز آماده کنند ویروس قابلیت انتقال پیدا خواهد نمود.

با این وجود، تا به امروز شواهدی مبنی بر آن که این بیماری می تواند به وسیله خوردن مرغ پخته شده یا تخم مرغ سرایت کند مشاهده نشده است. اگر فردی به ویروس آنفولانزای پرندگان آلوده گردد ممکن است ظاهر شدن علائم بیماری 3 تا 5 روز به طول بیانجامد. این علائم می توانند شامل موارد ذیل باشند: تب بسیار بالا یا احساس گرما و لرز، درد عضلانی و ماهیچه ای، سردرد، سرفه یا تنگی نفس، گرفتگی معده، ورم ملتحمه چشم و خونریزی از بینی و لثه.

هم چنین، ممکن است عوارض شدیدتری مانند ذات الریه و سندرم دیسترس تنفسی حاد ایجاد گردد که می توانند منجر به مرگ شوند. دریافت سریع درمان و استفاده از دارو های ضد ویروسی ممکن است از عوارض جلوگیری کند و خطر ابتلا به بیماری شدید را کاهش دهد.

بر اساس گزارش سازمان دنیای بهداشت، بین ژانویه 2003 تا 20 ژانویه 2022.863 مورد عفونت انسانی با ویروس آنفلوانزای پرندگان H 5 N 1 از 18 کشور گزارش شده است که 455 مورد از این موارد کشنده بوده اند. به نظر نمی رسد که این موارد در مدت زمان طولانی زیاد باشند، اما تنها در سال 2021 میلادی، چین 34 مورد انسانی آنفولانزای پرندگان با سویه نگران کننده H 5 N 6 را گزارش کرد.

H 5 N 6 برای اولین بار در سال 2014 میلادی در افراد شناسایی شد و از آن موقع به این سو، تا به امروز 67 مورد شناسایی شده اند که همه به جز یک مورد در چین بوده اند. با این وجود، به نظر می رسد این اندازه در حال افزایش است: بیش از نیمی از عفونت های انسانی در شش ماه گذشته گزارش شده اند.

چین یکی از بزرگترین فراوری کنندگان طیور در دنیا و بزرگترین فراوری کننده اردک است که به عنوان مخزن ویروس آنفولانزا عمل می نماید. حتی اگر طیور در برابر آنفولانزای پرندگان واکسینه شوند واکسن ها تنها محافظت نسبی را ایجاد می کنند، زیرا توانایی پوشش دادن همه سویه ها را ندارند.

یان جونز استاد ویروس شناسی در دانشگاه ریدینگ ماه گذشته گفته بود که افزایش H 5 N 6 ممکن است نشان دهنده تغییری باشد که ویروس را برای مردم مسری تر می سازد. با این وجود، او تاکید نمود که هنوز هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهنده انتقال این ویروس از انسان به انسان باشد.

در فوریه 2021 میلادی، برای نخستین بار H 5 N 8 تعداد کمی از مردم روسیه را آلوده کرد. این شیوع خوشه ای شامل هفت نفر بود که در یک مرغداری کار می کردند و گمان می رود همه آنان این بیماری را از پرندگان گرفته اند.

در بریتانیا، دست کم نیم میلیون پرنده در سال گذشته معدوم شدند، زیرا آن کشور شاهد افزایش سویه H 5 N 1 بود. در ژانویه 2022 میلادی، اولین مورد انسانی H 5 N 1 در بریتانیا در مردی 79ساله که از اردک در خانه خود در دوون نگهداری می کرد شناسایی شده بود.

اگرچه شیوع خوشه ای در سرتاسر دنیا وجود دارد هنوز تا نگرانی بیش از حد فاصله داریم. با این وجود، ما باید هوشیار باشیم چرا که چندین سویه از ویروس در جمعیت پرندگان در حال گردش هستند و همین موضوع نظارت را دشوارتر می سازد. با این حال، اما اگر دو سویه جهش های خود را با یکدیگر ترکیب کنند ممکن است به تکامل ژنتیکی ویروس یاری کنند.

مانند هر بیماری دیگری که در دنیای حیوانات شیوع پیدا می نماید و قابلیت سرایت به انسان را دارد باید نحوه تعامل خود با حیوانات را مورد بازنگری قرار دهیم. فراوری دنیای طیور در مقیاس بزرگ اغلب شرایط نامناسب زندگی پرندگان را فراهم می نماید که در آن بیماری به راحتی توسعه می یابد که به نوبه خود خطر ابتلا به انسان را افزایش می دهد.

آنفولانزای پرندگان مانند سایر ویروس های مشترک بین انسان و حیوانات، دارای ظرفیت بالقوه جهش به ویروسی است که در نهایت ممکن است برای انسان عفونی تر و خطرناک تر باشد. برای جلوگیری از وقوع این امر، ما نه تنها باید با این ویروس به طور جدی مقابله کنیم بلکه باید به شیوه و در شرایطی بهتر از طیور نگهداری کنیم.